Η οροσειρά του Αίνου (Εικόνα 1) βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Κεφαλονιάς κοντά στο Αργοστόλι και τη Σάμη, και αποτελεί τον κύριο ορεινό όγκο του νησιού καθώς και το ψηλότερο όρος των Ιονίων νήσων. Η ψηλότερη κορυφή του είναι ο Μέγας Σωρός (1627 μ.), ακολουθούν ο Σταυρός (1532 μ.), ο Κρουκουμπιάς (1508 μ.), ο Βούνος (1312 μ.), η Βίγλα (1050 μ.), το Κεφάλι Πετρή(1025μ.) κ.α. Ο Αίνος είναι ένα μνημείο της φύσης, το οποίο προσελκύει το ενδιαφέρον τόσο των τουριστών, όσο και των οικολόγων, και αποτελεί εθνικό δρυμό από το 1962.
Ο εθνικός δρυμός έχει συνολική έκταση πυρήνα 28.620 στρέμματα, τα 2/3 της οποίας καλύπτονται από το μοναδικό στον κόσμο είδος ελάτου, την ενδημική Κεφαλληνιακή Ελάτη (Abies cephalonica Loudon) (Εικόνα 2). Μέσα στον εθνικό δρυμό βρίσκουν καταφύγιο επίσης αρκετά είδη πανίδας όπως ό πληθυσμός ημιάγριων αλόγων. Επίσης ο Εθνικός Δρυμός Αίνου έχει καταχωρηθεί στον κατάλογο των περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Ειδικών ζωνών «NATURA 2000» και στο δίκτυο των ειδικής προστασίας Περιοχών της Ευρωπαϊκής κοινότητας για την προστασία της ορνιθοπανίδας. Με την κήρυξη του ως Εθνικού Δρυμού ορίσθηκε συγχρόνως και ως καταφύγιο Άγριας Ζωής. Τέλος ο Εθνικός Δρυμός Αίνου διαθέτει πέντε πεζοπορικές διαδρομές (μονοπάτια), μικρού έως μετρίου βαθμού δυσκολίας και συνολικού μήκους περίπου 26km.
Το όρος Αίνος πιστεύεται ότι πήρε το όνομά του από την αρχαία ελληνική λέξη αἶνος (= ύμνος), εξαιτίας της λατρευτικής δραστηριότητας προς τιμήν του Αινήσιου Δία που λάμβανε χώρα σε ιερό στο βουνό. Επιπλέον, ο Αίνος υπήρξε σημαντικός φυσικός και οικονομικός πόρος για τους Κεφαλλήνες, αφού από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη ιστορία υπήρξε πηγή πλούτου κι ευημερίας μέσα από τη συνεχή τροφοδότηση του νησιού σε ξυλεία από την εκμετάλλευση της κεφαληνιακής ελάτης. Τέλος, ένας ενδιαφέρων μύθος που συνοδεύει το βουνό του Αίνου, αφορά στην ύπαρξη ενός τεράστιου, φτερωτού δράκου στο βουνό, όπως σημειώνεται σε επίσημο κρατικό έγγραφο του 1509, με το οποίο προσφέρεται έκταση του δάσους σε όποιον κατάφερνε να σκοτώσει το ανθρωποφάγο θηρίο!
Γεωποικιλότητα
Η οροσειρά Αίνος-Ρούδι- Αγιά Δυνατή συνιστά το κυρίαρχο γεωμορφολογικό στοιχείο του νησιού. Αποτελεί μέρος των Ελληνίδων οροσειρών, που σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια των διαφόρων φάσεων της Αλπικής πτύχωσης των ιζημάτων της Μεσοτηθύος. Το αντίκλινο του Αίνου με διεύθυνση ανάπτυξης ΒΔ-ΝΑ και μήκος κορυφογραμμής 11 km είναι αποτέλεσμα της επίδρασης μιας σειράς διαδοχικών τεκτονικών παραμορφωτικών επεισοδίων κυρίως συμπιεστικού χαρακτήρα (ανάστροφα ρήγματα), τα οποία όμως έχουν διακοπεί από περιόδους κατά τις οποίες παρατηρείται μια αποσυμπίεση των πετρωμάτων (κανονικά ρήγματα). Οι κύριες τεκτονικές μορφές που δημιουργήθηκαν κατά τη φάση της αλπικής παραμόρφωσης του συνδέονται κυρίως με την τοποθέτηση του καλύμματος της ζώνης της Ιονίους πάνω στην Προ-Απούλια κατά το Κατώτερο Πλειόκαινο (5,333 εκατ. έτη). Ένα από αυτά τα παλαιά ρήγματα με το οποίο αναδύθηκε ο Αίνος είναι και το ανάστροφο ρήγμα του Αίνου. Ακολουθεί μια περίοδος αποσυμπίεσης με κανονικά ρήγματα που αντιστοιχεί στο Ανώτερο Πλειόκαινο – Κατώτερο Πλειστόκαινο (3,500-0,781 εκατ. έτη) (Εικόνα 3).
Ο Αίνος ανήκει στην Προ-Απούλια ζώνη και επικρατούν λεπτοστρωματώδεις έως παχυστρωματώδεις ασβεστόλιθοι του Α. Κρητιδικού(100,5-66,00 εκατ. έτη) από τους οποίους συνίσταται και ο κύριος όγκος του νησιού και δολομίτες του Κ. Κρητιδικού (145,0-100,5 εκατ.έτη) οι οποίοι επικρατούν στα χαμηλότερα τμήματα των νοτιοδυτικών κλιτύων του Αίνου (από Σιμωτάτα μέχρι Μαρκόπουλο). Περιέχει διάφορα απολιθώματα θαλάσσιων οργανισμών όπως: Τρηματοφόρα, Ρουδιστές, Γαστερόποδα, Δίθυρα, Σπόγγους, Βρυόζωα, Εχινόδερμα και Κεφαλόποδα (Αμμωνίτες) . Όμως τα πιο χαρακτηριστικά απολιθώματα του Αίνου είναι: οι Ρουδιστές (Rudistacea) με τις ομάδες των Ιππουριτών(Hippuritidae) και Ραδιολιτών (Radiolitidae). Εξαιτίας της λιθολογικής σύστασης και της έντονης τεκτονικής που επικρατούν έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ποικίλων «καρστικών» γεωμορφών, όπως κοιλοτήτων και σπηλαίων (Σπήλαιο Νύφι, Σπήλαιο Πετάσι). Χαρακτηριστικό του Δρυμού είναι η έλλειψη καρστικών πηγών. Η μοναδική πηγή του Δρυμού βρίσκεται στην περιοχή της Μονής της Ζωοδόχου Πηγής πάνω από τον οικισμό των Αργινίων, στις νοτιοανατολικές πλαγιές του Αίνου. Ολοκληρώνοντας στη θέση θέας όπου βρισκόμαστε μπορούμε να δούμε την έντονη γεωμορφολογία του όρους (αντίκλινο) καθώς επίσης και τη θέα του Νότιου τμήματος του νησιού της Κεφαλονιάς το οποίο αποτελείται κυρίως από μετα-Αλπικές αποθέσεις (Εικόνα 2&4) .
Βιοποικιλότητα
Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, την πιο σημαντική και καλά μελετημένη, προστατευόμενη περιοχή της Κεφαλονιάς, με πλουσιότατη βιοποικιλότητα. Όπως εύκολα διαπιστώνει κανείς κοιτώντας γύρω του, το πιο επικρατές στοιχείο της περιοχής είναι το πυκνό δάσος της κεφαλληνιακής ελάτης (Abies cephalonica). Μάλιστα, αυτό το είδος πρωτοπεριγράφηκε στην Κεφαλονιά το 1832 και είναι ενδημικό της Ελλάδας. Στον Εθνικό Δρυμό έχουν καταγραφεί περί τα 450 taxa φυτών, μεταξύ των οποίων, δύο στενότοπα ενδημικά των μεγαλυτέρων υψομέτρων του Αίνου, η κεφαλληνιακή βιόλα (Viola cephalonica) και η κεφαλληνιακή σκουτελλάρια (Scutellaria rupestris subsp. cephalonica). Το μεν πρώτο έχει τον σημαντικότερο υποπληθυσμό του στο περιφραγμένο χώρο του κοντινού ‘Πάρκου Κεραιών’, ενώ το δεύτερο απαντάται επίσης στην περιοχή. Επιπλέον, το υποείδος Ajuga orientalis subsp. aenesia αποτελεί ενδημικό της Κεφαλονιάς και πολλά άλλα φυτικά taxa είναι σπάνια/ενδημικά του Ιονίου ή της Ελλάδας, γενικότερα. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στον Εθνικό Δρυμό έχει καταγραφεί μία πλούσια χλωρίδα ορχεοειδών, αποτελούμενη από περίπου 25 taxa, κάποια εκ των οποίων ενδημικά της Ελλάδας. Πλούσια είναι και η ποικιλότητα των μανιταριών, για κάποια εκ των οποίων η καταγραφή στον Εθνικό Δρυμό αποτελεί και πρώτη καταγραφή για την Ελλάδα! Αξιοσημείωτη είναι και η ορνιθοπανίδα του Εθνικού Δρυμού, με περισσότερα από 100 είδη πουλιών καταγεγραμμένα μέχρι σήμερα, μεταξύ αυτών, πολλά είδη αρπακτικών και πολλά στρουθιόμορφα. Μάλιστα, ο λιβαδόκιρκος (Circus pygargus) έχει αξιολογηθεί ως Κρισίμως Κινδυνεύων για την Ελλάδα, το χρυσογέρακο (Falcobiarmicus) και ο χρυσαετός (Aquilachrysaetos) ως Κινδυνεύοντα, η αετογερακίνα (Buteo rufinus) ως Τρωτό, και ο φιδαετός (Circaetus gallicus), η σιταρήθρα (Alauda arvensis) και ο σταχτοκεφαλάς (Lanius minor) ως Σχεδόν Απειλούμενα. Σημαντικό στοιχείο της ορνιθοπανίδας είναι και η πετροπέρδικα (Alectoris graeca), Τρωτό είδος για την Ελλάδα, που ζει στις κορυφές του Αίνου και σε απότομες βραχοπλαγιές, συνεπώς η παρούσα θέση αποτελεί τμήμα του βιοτόπου της. Στον Εθνικό Δρυμό έχουν επίσης καταγραφεί 14 είδη ερπετών, όπως η μωραϊτόσαυρα (Algyroides moreoticus), ενδημικό είδος της Ελλάδας, που εντοπίζεται ευκολότερα σε σκιερές θέσεις εντός του ελάτοδάσους, κ.ά. Από θηλαστικά, ίσως το πιο ιδιαίτερο είδος είναι ο ασπάλακας (Talpa stankovici), πουζει κάτω από το έδαφος και σε ελληνικά νησιά απαντάται μόνο στον Αίνο και στην Κέρκυρα.
